Henriëtte van 't Hoog (NL)

1943, Amsterdam (NL)

Woont en werkt in Amsterdam


'Vier Dreiecke II' (2020)
Acrylverf op MDF, 87 x 46 x 9 cm

'Spandrel XIV' (2020)
Muurschildering, Centre d’art contemporain, Meymac, 1,9 x 2,2 + 2,9 m
Foto: Marije Vermeulen

 

Henriëtte van ’t Hoog bij haar muurschildering 'Equilibrium IV' (2020), 3,3 x 7,7 m en 1,2 x 4,4 m.
Mondriaanhuis, Amersfoort - Foto: Peter Putters / De Nozem Fotografie



De zin van de onzin
Henriëtte van ’t Hoog in gesprek met Ine Dammers
Naar aanleiding van de tentoonstelling Equilibrium in het Mondriaanhuis, Amersfoort, 2020–2021

Je maakt al lange tijd hoek- en muurschilderingen, wat is daar spannend aan?

Een hoekschildering is een raadselachtig iets. Ik heb een hele serie met de titel Spandrel (hoekstuk) ontworpen voor heel verschillende ruimten. Kleur, vorm en verhouding tot de ruimte zijn steeds weer iets anders.
In het ontwerp op het platte vlak zet ik een aantal evenwijdige lijnen die met elkaar drie vierhoeken vormen.
In de architectonische ruimte lijken de vierhoeken door deling en door de kleur op meerdere driehoeken, en lijkt een van de vierhoeken om te klappen. Als je langs het werk loopt, of een ander standpunt kiest, verandert het beeld dat je ziet.
Dat werkt heel ontregelend: je ruimtelijke inschatting wordt onderuitgehaald.

In een bestaande architecturale ruimte een schildering realiseren is heel uitdagend. Ik kan er mijn vormentaal steeds anders in zetten.
Op sommige locaties kun je de vormen laten doorlopen over het plafond en de vloer, dit heb ik gedaan in bijvoorbeeld RC De Ruimte in IJmuiden.
De locatie in het Mondriaanhuis is een gegeven, de wand ligt tegenover de kassa en je loopt erlangs als je naar de tentoonstelling gaat.
Voor het ontwerp gebruik ik de restvormen van eerdere muurschilderingen, zulke vormen kun je niet bedenken.
Ik maak keuzes, combineer en werk bewust met herhalingen, evenwijdigheid, dissonanten, variaties.
Dat zijn elementen uit de muziek, ik luister heel veel naar muziek, die ik in beeldende zin gebruik.
Deze nieuwe muurschildering is een voortzetting van de werken met de titel Equilibrium. Daarin ga ik uit van gelijkwaardigheid: er is geen voor- en geen achtergrond. Gelijkwaardigheid is een element dat in mijn hele werk aanwezig is.
Ook in de stillevens die ik vroeger schilderde, vond ik voor- en achtergrond evenwaardig.

Heeft je werk verbinding met het werk van Mondriaan?

Ik heb helemaal niet aan Mondriaan gedacht bij het ontwerpen.
Ik vind zijn werk prachtig, zowel de landschappen in zijn vroege periode als de late periode met de echt abstracte werken.
Zijn zelfgekozen systeem van rechthoekige vormen en zwarte lijnen vind ik heel inspirerend.
Mijn ontwikkeling heeft wel een parallel met die van Mondriaan. Ik ben begonnen als ouderwetse stillevenschilder en heb heel lang die voorwerpen nodig gehad, maar uiteindelijk ben ik overgegaan op abstracte vormen los van voorwerpen.
Maar er zijn grote verschillen: ik gebruik geen rechte hoeken van 90 graden, maar allerlei veelhoeken die niet echt geometrisch zijn.
Ik heb niets met de ideeën van Mondriaan over universele taal en harmonie. Ik zoek niet naar waarheid en zuiverheid.
Mondriaan wilde de wereld hervormen, daar heb ik geen boodschap aan.
Ik heb geen boodschap, geen inhoud, maar het is ook niet bedoeld als versiering. Ik houd van de betekenisloze kant ervan.
Ik ben erop uit om de boel eens goed te belazeren, om je van je gewone wijs te halen.
Via mijn onzin-dingen kan een toeschouwer zijn waarneming opfrissen en herordenen.

 Werk je veel met perspectivische vertekening en optisch bedrog?

Dat geldt zeker voor de kleinere muurobjecten. De eerste serie die ik maakte bestaat uit objecten van zink met een open vorm, die aan beide kanten zijn beschilderd. Ik werk daarin met simpele geometrische vormen die zijn afgeleid van de kubus, maar geen beschrijfbare geometrische logica hebben.
De vlakken van de kubus zijn uitgerekt, afgesneden en in relatie tot elkaar in een flauwe hoek gezet.
Deze vormen lenen zich uitermate goed voor perspectivische vertekening en illusie, het oog is een makkelijk te bedriegen zintuig.
Door het spelen met perspectivische illusies snap je niet wat je ziet en hoe je het ziet. Dat wordt in hevige mate versterkt door de kleur.
Wat je waarneemt is niet stabiel: de vormen klappen om, de ene keer is het een open, drie stappen verder een gesloten vorm.
De kleuren hebben invloed op de vormen en vice versa, maar daar ga ik niet bewust mee om, ik ben een doener.
Ik heb jarenlang aan de academie lesgegeven in wat ik noem niet nadenken, niet programmeren, maar kijken.
Ik wil geen spotjes of felle belichting op mijn werk: dat geeft schaduwen. Schaduwen zijn een extra vorm waar ik niet om heb gevraagd.
De belichting moet zo zijn dat er zo weinig mogelijk schaduwen zijn. De vorm is het belangrijkst, dus als je aan de vorm gaat knoeien is het verpest. De kleuren zijn niet van minder betekenis dan de vorm. Kleuren zijn ontzettend krachtige instrumenten. Die gaan hun eigen gang, er gebeuren echt dingen die je niet kunt voorzien.
De reflexverf op de achterkant van het muurobject heeft een enorme werking: het object lijkt te gaan zweven in een gloed van kleur, en iets dat geen concrete vorm heeft wordt zichtbaar op de muur. Je staat toch weer iedere keer versteld wat er onder je handen gebeurt.

Je noemt jezelf een colorist, wat bedoel je daarmee?

Dat ik denk in kleuren en in klanken. Een colorist is iemand die extreem gevoelig is voor kleurnuances, ik ben eindeloos aan het zoeken naar kleuren die met elkaar gaan resoneren. Iedere kleur heeft zijn eigen energie en gewicht.
Een geelgroen naast een paars of cyclaamrood naast groengeel en lila, complementair wat betreft tint, maar gelijk van toon.
De kleuren die ik gebruik komen uit mijn verzameling gekleurd papier, dat is mijn palet. Maar het is altijd een hele zoektocht er zitten altijd meerdere lagen verf op, het is bijna nooit in een keer goed.

Gebruik je een soort van systeem om je werk te maken?

Er zijn een aantal vaste gegevenheden, beperkingen die ik mijzelf heb opgelegd:
Een soort kubus-vorm is altijd uitgangspunt. De beperking tot die ene vorm levert heel veel mogelijkheden op.
Om een voorbeeld te geven: in de serie ‘opgedikte vierhoeken’ is mijn uitgangspunt de herhaling van de vorm van de zijkant op de voorkant. Vanuit dit uitgangspunt ontwikkelen zich steeds nieuwe vormen: het werk genereert zichzelf, dat wil zeggen dat het ene werk uit het andere voortkomt. Het werk geeft zelf de richting aan.
Beperkingen zorgen voor vrijheid, maar regels moet je altijd doorbreken: die stel je op om een speelveld te creëren, het zijn geen wetten.
Ik moet mijzelf wel altijd verrassen, ontdekken wat er aan onmogelijkheden mogelijk is. Ik ben zowel serieus als niet serieus.
Als ik er niets aan vind, maak ik het niet. Ik heb mijzelf tot beeldend kunstenaar benoemd. Dan moet er van alles gebeuren, toeval is een geluk.

Hoe hang je de muurobjecten op?

In mijn atelier hangt het over de hele muur dicht bij elkaar bij gebrek aan opslag.
Maar in een andere ruimte hang ik het op die plek waar het object het best het licht vangt. Je denkt dan: ik zie dit, maar dat blijkt dan niet het geval. Ik speel met verwachtingen.
Als je de dingen anders ophangt tonen ze zich anders. Er is veranderlijkheid, een reageren op de omgeving, op het licht, op de toeschouwer die beweegt. Reflexkleuren zien er van bovenaf gezien natuurlijk wel anders uit dan van onderaf.
Het hoeft van mij niet op ooghoogte te hangen, afwijken van de gewone gang van zaken levert meestal spannende dingen op.

De vorm blijft hetzelfde, maar wat je ziet is steeds weer anders, geldt dat ook voor de vloerobjecten?

Ik denk het wel. Het werk met de titel Soul Light is het meest recente. Het heeft dat absurde, mensen noemen het ‘de krokodil’, je weet je er ergens geen raad mee, ik ook niet. Er schijnt gekleurd licht door de spleten in de gelede vorm die over de vloer draait. Het zijn heel rare vormen, maar ze zijn nog wel aan de kubus ontleend. Het licht dat van binnen naar buiten straalt verandert van roze naar groen. Licht is een nieuw element in mijn werk, het is een vervolg op die gloed van kleur op de muur.

'Wedge XIV'  (2019), acrylverf op zink, 77 x 48 x 24 cm
 

 
Atelieropname 2021

 

   
       
'Soul Light I' (2019), acrylverf op MDF en gekleurd LED-licht, 160 x 75 x 38 cm

'Wedge XVII' (2020)
Acrylverf op MDF, 45 x 29 x 11 cm

     

'Purple, Silver, Copper' (2020)
Waterverf op papier, 72 x 53 cm

'Red, Blue, Yellow, Silver, Gold' (2019)
Waterverf op papier, 63 x 49 cm

Recente solo- en duo-tentoonstellingen (selectie)

2020          Equilibrium, Mondriaanhuis, Amersfoort, met Elise van der Linden
2019          Inner Glow, REUTENGALERIE, Amsterdam, solo
2018          Artvark, Castellvm Aqvae, Bloemendaal, met Lenneke van der Goot
2017          Concrete, Amsterdam, solo
2017          Wright & Van ’t Hoog, Perspectives on Space, LaKaserna, Bad Nieuweschans, met María José Ramírez Ramírez
 

Recente groepstentoonstellingen (selectie)

2023
Wandering in Silence, A group exhibition by Rhythm Section Platforms Project 2023 - Independent Art Fair
Art Rotterdam, Galerie van den Berge
33 Jaar Galerie van sden Berge
2022
Art Rotterdam, Galerie van den Berge
‘TONALITIES’, Henriëtte van ’t Hoog & Friends, Galerie van den Berge, Goes
2020
Painting vs Image, Rhythm Section, Karsi Sanat Çalismalari, Istanbul, Turkije
2019
Eagle Dragon Rhythm Section, REUTENGALERIE, Amsterdam
LINK, SBK Kunstuitleen & Galerie, Amsterdam
ZomerSalon, REUTENGALERIE, Amsterdam
Hydrography VII, Galerie Agnes Raben, Vorden
De Stijl and the Future. Between China and Europe, United Art Museum, Wuhan, en Boxes Art Museum, Foshan, China
2018
Concepts in Abstract Art, REUTENGALERIE, Amsterdam
Icons \ Shift, KNO Kyiv Non Objective | lab.space, Mikhail Bulgakow Museum, Kiev, Oekraïne
Experience, Rhythm Section, Tüyap Fair Convention and Congress Center, Istanbul, Turkije
Hydrography VI, e9a – projectspace for abstract and minimal art, Freiburg, Duitsland
Reuten Galerie: Art on Paper Amsterdam 2018
Destill – A Survey of Contemporary Non-Objective Art, Track One Silo Room, Nashville, USA
Van verhalend tot abstract, Reuten Galerie, Amsterdam
cons \ W13, KNO Kyiv Non Objective, Mikhail Bulgakow Museum, Kiev, Oekraïne
Boogie Woogie Rhythm Section, Reuten Galerie, Amsterdam
Vals Plat, Kunstliefde – Ruimte voor Beeldende Kunst, Utrecht
The Main Addition, Salon Salon, Rotterdam
10 jaar IS-projects, Marktsteeg 10, Leiden
Boogie Woogie Rhythm Section. 100 Years after De Stijl, Karin Wimmer Contemporary Art, München, Duitsland
2017
Utopia, Rhythm Section, Tüyap Fair Convention and Congress Center, Istanbul, Turkije
Reductive Non Objective, e9a – projectspace for abstract and minimal art, Freiburg, Duitsland
The Invisible Line Gallery, Londen, Engeland
Going Forward – 100 Years after De Stijl, A Gallery Named Sue, Den Haag
100 Years after De Stijl, Openlucht Museum De Lakenhal, Leiden
In Stijl, Provinciehuis Noord-Holland, Haarlem
Abstract Wallpaintings III, PHK 18, Rotterdam
In het licht van De Stijl, Galerie LUMC, Leiden
OPPLER, Transmitter, New York, USA
Auftakt. Rhythm Section im Schafhof, Schafhof – Europäisches Künstlerhaus Oberbayern, Freising, Duitsland
Boogie Woogie Rhythm Section. Celebration of the Centennial of De Stijl, Reuten Galerie, Amsterdam
2016
Verlicht MIJ, Museum IJsselstein, IJsselstein
Boogie Woogie Rhythm Section. Een prelude op honderd jaar De Stijl, Arti et Amicitiae, Amsterdam
Reuten Galerie: Amsterdam Drawing Art Fair 2016
Hydrography III, LaKaserna, Bad Nieuweschans

'Heptagon I [7 parts]' (2018)
Acrylverf op MDF, 150 x 150 x 7 cm
 

Opdrachten

2016          Wave, kunstwerk in parkeergarage P3 op Schiphol Airport, Amsterdam
2012          multiple voor Edition Norm, Berlijn
 

Publicaties

2019          Inner Glow. Henriëtte van ’t Hoog, recent works, 2006–2019. Monografie, 80 bladzijden, 59 illustraties. Tekst: Alex de Vries.                          Grafische vormgeving: Phlox. Uitgegeven met steun van het Tijl Fonds.
2017          Rhythm Section, Karin Wimmer Contemporary Art, München
2017          Alex de Vries, ‘Henriëtte van ’t Hoog – handlanger van haar werk’, in: Mister Motley, 2 november, 2017
2017          Jetteke Bolten-Rempt, In het licht van De Stijl, Galerie LUMC, Leiden, p. 2–3

'Equilibrium I', 2017, muurschildering, Schafhof, Freising, 2,7 x 4,1 m.  Foto: Anneke Bosma.